Dyrektywa Omnibus w Comarch e-Sklep

Od 1 stycznia 2023 polskich sprzedawców obowiązuje unijna Dyrektywa Omnibus. Wprowadza ona szereg regulacji dotyczących ochrony konsumenta, w szczególności przed manipulowaniem opiniami o towarach i nieuczciwej prezentacji ceny produktu (fałszywymi promocjami). Najnowsza wersja Comarch e-Sklep jest w pełni dostosowana do tych wymogów.

Założenia Dyrektywy Omnibus

Dyrektywa ma na celu zwiększenie ochrony praw konsumentów w handlu internetowym, i stacjonarnym. W tym celu nakłada na sprzedających szereg obowiązków informacyjnych dla podniesienia przejrzystości mechanizmów sprzedaży i zapobiegania nieuczciwym praktykom. Dwa najważniejsze wymogi dotyczą prezentowania cen i opinii o towarach.

Zapobieganie sztucznym podwyżkom cen.

Dyrektywa cyfrowa wprowadza wymóg, aby, w przypadku obniżki, obok nowej ceny produktu podawana była najniższa cena, jaka obowiązywała w przeciągu 30 dni przed wprowadzeniem promocji. Co ważne, zasady te będą obowiązywać zarówno w przypadku przedstawiania cen w miejscu sprzedaży, a więc bezpośrednio przy produktach lub sklepach internetowych, platformach handlowych, jak również w reklamach towarów lub usług, w których prezentowana jest cena towaru.

Sprzedawca ma obowiązek informować konsumentów o najniższej cenie w ostatnich 30 dniach za każdym razem, gdy sugeruje, że towar jest w promocji, czy na wyprzedaży. Informacja ta musi być jednoznaczna i zrozumiała.

Według UOKiK określenia takie jak np. „cena referencyjna”, „poprzednia/ostatnia najniższa cena”, „cena z 30 dni przed promocją” są niewystarczające. W przypadku produktów szybko psujących się (z krótką datą przydatności do spożycia) sklep musi uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki. W przypadku produktów będących w ofercie sklepu krócej niż 30 dni sprzedawca musi podać najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki. 

Obowiązek informowania o najniższej cenie nie ma zastosowania w kilku szczególnych przypadkach:

• jeśli cena została obniżona przez sprzedawcę bez ogłaszania promocji (nie sugeruje specjalnej okazji)
• jeśli promocja dotyczy wielopaków (np: 2+1 gratis, albo "drugi produkt za 50% ceny")

Obowiązek informowania o indywidualnym dostosowaniu cen

Dyrektywa nakłada wymóg informowania klienta o fakcie indywidualnego dostosowania cen do konsumenta na podstawie zebranych na temat jego preferencji i zachowań konsumenckich, o ile takie mają miejsce. Ma to szczególne zastosowanie do rozbudowanych akcji promocyjnych i dynamicznego ustalania cen dla wybranych grup klientów, i chociaż przepisy nie określają dokładnie jak należy postępować w takich sytuacjach, za niedostosowanie się do tego wymogu Inspekcja Handlowa może nałożyć wysokie kary.

Na ten wymóg powinni zwrócić uwagę szczególnie przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż B2B i stosujący zindywidualizowane cenniki dla swoich kontrahentów.

Informacja o sprzedającym

Platformy marketplace zgodnie z dyrektywą zostają zobowiązane do informowania użytkowników czy dany sprzedający jest osobą prywatną czy przedsiębiorcą. Jest to o tyle ważne, że w przypadku zakupu od osoby prywatnej nie mają zastosowania przepisy ochrony konsumentów, takie jak na przykład prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od otrzymania towaru.

Jawne mechanizmy prezentacji ofert

Kolejnym obowiązkiem będzie informowanie, dlaczego konsument korzystający z wyszukiwarki bądź platformy widzi towary, bądź oferty, w określonym porządku (na przykład przez podanie rodzaju sortowania i informacji o ofercie sponsorowanej). Jest to między innymi efektem głośnych spraw przeciw Google i Allegro za faworyzowanie własnych ofert.

Przedłużony okres rękojmi

Nowe przepisy przewidują też wydłużenie okresu dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi – z 1 roku do 2 lat. Z 2 na 6 lat został też przedłużony okres przedawnienia tych roszczeń..

Dyrektywa broni też interesów konsumentów w zakresie umów zawieranych poza lokalem, w szczególności podczas tzw. pokazów handlowych. Konsumenci mogą teraz odstąpić od takiej umowy w terminie 30 dni od jej zawarcia, bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów. Dodatkowo, dyrektywa blokuje możliwość zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazów lub wycieczek handlowych .

Koniec nieuczciwych opinii?

Jak wynika z badan UOKiK ponad 93 proc. konsumentów sugeruje się opinią o produkcie przed dokonaniem zakupu, a 86 proc. zwraca uwagę na to, jaką opinię ma sprzedający, dlatego tak wielkim problemem dla nich są nieuczciwe i kupowane opinie, a także usuwanie recenzji negatywnych. W zapisach Dyrektywy Omnibus zawarto obowiązek informowania czy, i w jaki sposób, sprzedawca weryfikuje, czy opinia rzeczywiście pochodzi od osób, które dany produkt kupiły lub z niego korzystały. Tym samym za nieuczciwą praktykę uznawane będzie wprowadzanie konsumentów w błąd poprzez :

• zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów,
• zniekształcanie lub zlecanie innej osobie zniekształcania opinii lub rekomendacji konsumentów, w celu promowania produktów.
• manipulowanie treścią i sposobem prezentowania opinii poprzez ich edycję czy usuwanie.

Dyrektywa Omnibus w Comarch e-Sklep

18 maja 2022 Comarch opublikował aktualizację aplikacji Comarch e-Sklep oraz darmowych szablonów odpowiadających na wytyczne Dyrektywy. Od wersji 2022.3 wprowadzono:

• Wyświetlanie w szablonach minimalnej ceny towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed obniżką. Cena minimalna prezentowana jest zarówno na szczegółach towaru, liście towarów i w wynikach wyszukiwania
• Obsługę w panelu aktualnej oraz najniższej ceny obowiązującej w okresie do 30 dni przed ogłoszeniem obniżki obsłużono zarówno na szczegółach każdego towaru, gdzie prezentowana jest cena domyślna i cena minimalna, na liście towarów oraz nowo dodanej zakładce „Historia cen” prezentowanej w sekcji Towary/Lista towarów, gdzie każda zmiana cen będzie zapisywana wraz z datą aktualizacji.
• Informacja o metodzie sortowania towarów wyświetlana nad listą produktów w sklepie. Będzie ona spójna z wybranym przez użytkownika sposobem sortowania towarów.
• Zezwolenie na dodawanie opinii jedynie dla zakupionych towarów z poziomu panelu administracyjnego (Ustawienia/Ustawienia sklepu/Towary). Takie opinie będą dodatkowo oznaczone informacją „Opinia potwierdzona zakupem”

Zobacz sklep demonstracyjny z szablonem dostosowanym do wymogów Dyrektywy Omnibus

Mam e-Sklep na szablonie Bursztyn, Agat lub starszej wersji Topazu - co zrobić, jak żyć?

Przede wszystkim zaktualizuj oprogramowanie e-Sklep - zmiany w szablonie nic nie dadzą, jeśli nie zostaną wsparte danymi z systemu.

Jeśli używasz szablonu Topaz problem raczej nie jest duży. O ile nie został ręcznie modyfikowany - wystarczy aktualizacja do aktualnej wersji. W wypadku szablonu modyfikowanego skonsultuj się najpierw z wykonawcą i uzgodnij, czy aktualizacja nie wpłynie negatywnie na wprowadzone zmiany.

Jak wynika z naszych informacji Bursztyn i Agat nie są już rozwijane przez Comarch i jako takie nie doczekały się dostosowania do wymogów dyrektywy. Najlepszym wyjściem, w wypadku prowadzenia sklepu z wykorzystaniem któregoś nich, jest przejście na szablon nowego typu (Topaz). Możesz oczywiście zlecić wprowadzenie zmian w aktualnie używanym szablonie, ale miej świadomość, że może być to operacja bardzo czasochłonna i kosztowna.